5. december 2001 IMMA 2001/04
Nassuiaatit nalinginnaasut
Inatsisartut 2001-imi Ukiakkut Katersuuunneranni oqaluuserisassani immikkoortoq 78-itut Inatsisartunut Naalakkersuisunullu il.il. ilaasortat aningaasarsiaqartitaanerat il.il. pillugit Inatsisartut inatsisisaannut siunnersuut Inatsisartut oqaluuseralugulu akuersissutigaat.
Piffissami siunnersuutip akuersissutigineqarnerata kingornatigut Inatsisartunut Naalakkersuisunullu il.il. ilaasortat aningaasarsiaqartitaanerat il.il. pillugit inatsisartut inatsisaata nutaap atorunnaarsinneqarnissaa inuppassuarnit piumasaqaatigineqarpoq.
Tamaattumik tamanna tunuliaqutaralugu matumuuna Inatsisartunut Naalakkersuisunullu il.il. ilaasortat aningaasarsiaqartitaanerat il.il. pillugit Inatsisartut inatsisaata nr. 16, 12. november 2001-imeersup atorunnaarsinneqarnissaanik, tamatumunngalu peqatigitillugu Inatsisartunut Naalakkersuisunullu il.il. ilaasortat aningaasarsiaqartitaanerat il.il. kiisalu Landsrådimut, Inatsisartunut, Naalakkersuisunut il.il. ilaasortaasimasut soraarnerussutisiaqartinneqarnerat pillugit Inatsisartut inatsisaata nr. 11, 28. oktober 1993-imeersup atortuulerseqqinneqarnissaanik siunnersuut saqqummiunneqarpoq.
Siunnersuutikkut sapinngisamik anguniarneqarpoq inatsisitigut pissutsit imaalissasut, aningaasarsiat il.il., ullormusiat, aningaasartuutinut tapit, angalanernut aningaasartuutit il.il. Inatsisartunut Naalakkersuisunullu il.il. ilaasortat aningaasarsiaqartitaanerat il.il. kiisalu Landsrådimut, Inatsisartunut, Naalakkersuisunut il.il. ilaasortaasimasut soraarnerussutisiaqartinneqarnerat pillugit Inatsisartut inatsiserisimasaatigut nr. 11, 28. oktober 1993-imeersukkut malittarisassaqartinneqaqqilerlutik.
Siunnersuummi aalajangersakkanut ataasiakkaanut nassuiaatit
§ 1-imut
§ 1-ip kingunerissavaa aningaasarsiat pillugit inatsisip 2001-imeersup atorunnaarsinneqarnera. Siunnersuut massakkutut isikkoqarluni akuersissutigineqarpat Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat inatsisitigut inissisimanerat 7. december 2001 ilanngullugu atuutilersumik aningaasarsiaqartitaaneq pillugit inatsimmit 2001-imeersumit aqunneqarunnaassaaq, taamaattorli § 3, imm. 2-mi ikaarsaariarnermi aalajangersakkat takukkit.
Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat arlaannaalluunniit aningaasarsiat pillugit inatsisip 2001-imeersup akuersissutigineqarneraniit atorunnaarsinneqarneratalu tungaanut maleruagassat nutaat malillugit soraarnerussutisiaqalersinnaanermik angusaqarsimanngilaq. Aningaasarsiat pillugit inatsit nutaaq tunngavigalugu ineqarnermut pisinnaatitaaffiit pissarsiarineqarsimasut allannguuteqaratik ingerlaqqissapput.
§ 2-mut
Inatsisilerinikkut tunngaviit nalinginnaasut malitsigisaannik aningaasarsiat pillugit inatsit 1993-imeersoq ingerlaannarluni nutaamik atuuteqqilersinneqarsinnaanngilaq aningaasarsiat pillugit inatsisip 2001-imeersup atorunnaarsinneqarneratigut. Aningaasarsiat pillugit inatsisip 1993-imeersup atorunnaarsinneqarsimanera suli atuuppoq aningaasarsiat pillugit inatsit 2001-imeersoq atorunnaarsinneqaraluarpalluunniit.
Tamanna tunuliaqutaralugu aalajangersakkakkut aalajangerneqarpoq (erseqqissarneqarpoq) aningaasarsiat pillugit inatsit 1993-imeersoq nutaamik atuuteqqilersoq. Siunnersuut saqqummiunneqarnermisut akuersissutigineqarpat Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat inatsisitigut inissisimanerat 7. december 2001 ilanngullugu atuutilersumik aningaasarsiat pillugit inatsit 1993-imeersoq malillugu aqunneqalissaaq, taamaattorli § 3, imm. 2-mi ikaarsaariarnermi aalajangersagaq takuuk.
§ 3-mut
Siunnersuutigineqarpoq Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuut manna ulloq 7. december 2001 atortuulissasoq.
Imm. 2-mut
Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat piffissamut 1. november 2001 - 31. december 2001 aningaasarsiaqartinneqarput aningaasarsiaqartitsineq pillugu inatsit 2001-imeersoq naapertorlugu. Imm. 2-p kingunerissavaa aningaasarsiaqartitsineq pillugu inatsimmi nutaami 2001-imeersumi, § 1, imm. 1 - 4, § 2, § 3 aamma § 6 naapertorlugit aningaasarsiaritinneqartut siunnersuummit matumannga attorneqassanngitsut. Inatsisilerinikkut allaffissornikkullu pissutsit taama aaqqiinissaq orniginarnerutippaat.
Inatsisartut inatsisaata pissutsinut atortuulerfimmi siornatigut (piffissap atuutsinneqarfimmi) pissusiusunut aalajangiisuusinnaanissaanut inatsisit tunngaviusut akornutissartaqassasut naatsorsuutigineqanngilaq. Taamatut pisoqartillugu, tassa piffissaq atuuffia piffissap atuutsinneqarfimmi pinnginnerani atuutilersinneqarluni, taava pineqarpoq inatsisartut inatsisaat "kingumoortumik sunniutilimmik atuutilersoq".
Taamaammat nalinginnaasumik naatsorsuutigineqanngilaq inatsisiliortut inatsisartut inatsisaasigut ataasiakkaatigut inatsisip piffissaq atuuffissaanik, ilanngullugu kingumoortumik sunniutilimmik atuutilersinnissaanut, aalajangersaanissamut kiffaanngissuseqarnerat inatsisilerinikkut killiliivigineqartoq. Taamaattoq Europamiut Inuttut pisinnaatitaaffiit pillugit aalajangersagaanni, Den Europæiske Menneskerettighedskonventionimi, artikeli 7 malillugu pineqaatissiinissamut aalajangersakkat immikkorluinnaq aatsaat pisoqarnerani kingumoortumik sunniutilimmik atuutilersinneqarsinnaapput.
Inatsisileriffiup kaammattuutigaa Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuut manna kingumoortumik sunniutilimmik atuutilersussanngortinneqassanngitsoq. Inatsisileriffik naliliivoq inatsit taama nammakkiitigisoq, tassa inuit arlalissuit inatsit atuuttoq naapertorlugu aningaasanik tigusimasaminnik utertitseqquneqarsinnaanerannik kinguneqarsinnaasoq, pissutsit malillugit pinngitsaaliinertut ilusilimmik akuliunnermik kinguneqassasoq.
Tamatuma saniatigut erseqqissartariaqarpoq inatsisit naapertorlugit innarlitsaaliinissamik nalinginnaasumik isummat tunngavigalugit inatsisit nammakkiisut kingumoortumik sunniutilimmik atuutilersinneqarsinnaanerat isumakulunnartoqarsinnaasoq. Taamaattumik periuseq taanna aatsaat atorneqartariaqarpoq mianerisariaqarluinnartut tamanna pisariaqartippassuk, taamaattumillu piffissaq inatsisip kingumoortumik atuutilerfia sapinngisamik sivikinnerpaatinneqartariaqarluni.
Inatsisit naapertorlugit innarlitsaaliinissamik isummanut taaneqartunut tunngaviusut paasiuminarsisinniarlugit nassuiaatitut oqaatigineqarsinnaavoq innuttaasut kikkulluunniit - matumanittaaq Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat - inatsisitigut maleruagassianik imminnit sukkulluunniit malinneqartussaatitanik paasinnilluarsinnaasariaqarmata, taamaalillutillu taakku tamakkuninnga malinnissinnaalissallutik. Imarisaanik qularnaatsumik paasinninneq tunngaviatigut aatsaat anguneqarsinnaavoq inatsisiliorneq naammassineqareerpat inatsillu tamanut saqqummiunneqareerpat. Siusinnerusukkut atuutilerfissaa toqqarneqarpat - inatsisissatut siunnersuutip imarisai innuttaasunit paasisimaneqalereersimagaluarpataluunniit - siunnersuutip naammassineqarsinnaanera inatsisinngortullu oqaasertai erseqqinnerusut ilaatigut nalornisoorutaalersinnaapput.
Imm. 3-mut
Aningaasarsiat pillugit inatsisip 2001-imeersup atortuulerneraniit atuuttumik Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat soraarnerussutisiassaat PFA Soraarneq-mi inuttaannut ataavartumik katersorneqalertussaagaluarput. Aningaasarsiat pillugit inatsisip 2001-imeersup atortuulerneraniit Inatsisartunut ilaasortat aamma Naalakkersuisunut ilaasortat soraarnerussutisiassaaat ulloq 31. oktober 2001 killigalugu katersorneqassapput aningaasarsiat il.il. pillugit inatsisartut inatsisaat nr. 11, 28. oktober 1993-imeersoq malillugu.
Aningaasarsiat pillugit inatsisip 2001-imeersup atorunnaarsinneqarneratigut aningaasarsiallu pillugit inatsit 1993-imeersoq malillugu soraarnerussutisiaqarsinnaatitaanerup maleruagassaqartitaalerneratigut soraarnerussutisiaqarnissamut maleruagassat maannamut atuuttut atorneqassapput. Soraarnerussutisiassanut katersukkat qaammatinit marluinnarneersut tunngavigalugit PFA Soraarneq-mi soraarnerussutisiassanik katersuinissaq pitsaavallaanngilaq. Taamaattumik piffissaq 1. novemberimiit 6. december 2001-imut qanoq sivisutigisumik ilaasortaasimanerup naatsorsorneqarnera soraarnerussutisiassallu naatsorsorneqarnerat aningaasarsiat pillugit inatsit 1993-imeersoq malillugu pissasut siunnersuutigineqarpoq.
Nalilerneqarpoq Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat soraarnerussutisiassanut katersaasa qanoq sivisutigisumik ilaasortaasimanermut allanngortinneqarneratigut naammaginartumik illuatungiliiffigineqartut.